Που όμως μπορεί να στηριχθεί μια τέτοια στρατηγική ευθυγράμμιση Ρωσίας-Κίνας και γιατί μπορεί να υλοποιηθεί την συγκεκριμένη χρονική περίοδο;
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική στην Ασία που φέρει τον γενικό τίτλο «Pivot to Asia», οι εδαφικές διεκδικήσεις της Κίνας στην Νοτιοανατολική Ασία εναντίον του Βιετνάμ, της Ταϊβάν και της Ιαπωνίας, η στροφή της Ρωσίας προς της Ασία και η επιδείνωση των σχέσεων της με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, έχουν δημιουργήσει το τελευταίο διάστημα ένα σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον που ώθησε όχι μόνο στην αναθέρμανση των σχέσεων Ρωσίας-Κίνας, αλλά στην στρατηγική τους ευθυγράμμιση.
Όπως παρατηρούν πολλοί αναλυτές, οι ΗΠΑ λόγω αυτού του γεωπολιτικού περιβάλλοντος διατρέχουν τον κίνδυνο να διαπράξουν μια τεράστια γκάφα στην εξωτερική τους πολιτική, ωθώντας με τις ενέργειες τους δυο μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις να τις ανταγωνιστούν. Έτσι όπως εξελίσσονται οι διεθνείς σχέσεις, για τις ΗΠΑ η Ρωσία είναι πλέον ο εχθρός, ενώ η Κίνα είναι ο πιθανός εχθρός. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές η πορεία αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με τις δυο υπερδυνάμεις της Ευρασίας είναι ένα τεράστιο στρατηγικό λάθος και η «στοίχιση» του ενός εναντίον των άλλων δυο θα στοιχίσει ακριβά στις ΗΠΑ. Ακόμη και η Κίνα που έως πρόσφατα η επίσημη εξωτερική της πολιτική έφερε τον τίτλο «αδέσμευτη», τώρα πλέον υποστηρίζει ανοικτά μια ολοκληρωμένη στρατηγική συμμαχία με την Ρωσία, προβάλλοντας ότι ο κόσμος πρέπει να μετατοπισθεί από την μονοπολικότητα στην πολυπολικότητα.
Η στρατηγική ευθυγράμμιση της Ρωσίας με την Κίνα αντικατοπτρίζεται σε κρίσιμες στρατιωτικές και οικονομικές πτυχές αυτής της προσέγγισης. Η μετασοβιετική Ρωσία έχει κάνει σημαντικότατη πρόοδο τόσο οικονομικά όσο και στρατιωτικά, φτάνοντας στο επίπεδο μιας παγκόσμιας δύναμης, αν και κάποιοι αρνούνται πεισματικά να την πιστώσουν με αυτό τον τίτλο. Εκτός από τα χρόνια της παρακμής μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία στον στρατιωτικό και οικονομικό τομέα έχει κάνει τεράστια άλματα. Από το 1999 έως το 2014 το ρωσικό ΑΕΠ έχει αυξηθεί κατά 11 φορές, ενώ οι στρατιωτικές δαπάνες έχουν αυξηθεί το ίδιο διάστημα κατά 14 φορές. Σε σχετικούς όρους ο στρατιωτικός προϋπολογισμός της Κίνας το 1999 ήταν 3,2 φορές μεγαλύτερος από αυτόν της Ρωσίας, το 2014 ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε 2,2. Ως εκ τούτου μπορεί να υποστηριχθεί ότι σήμερα μια στρατηγική συμμαχία των δυο χωρών είναι πολύ πιο εφικτή από ότι πριν από 10-15 χρόνια, συνδυαζόμενη μάλιστα με το γεγονός ότι η Ρωσία είναι ο σημαντικότερος εξαγωγέας υψηλής στρατιωτικής τεχνολογίας στην Κίνα.
Η σημασία αυτού ουδόλως πρέπει να υποτιμάται, δεδομένου ότι η έλλειψη προηγμένης στρατιωτικής τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια ήταν η αχίλλειος πτέρνα της Κίνας. Παρά το γεγονός ότι οι εξαγωγές κινεζικών οπλικών συστημάτων αυξάνονταν τα τελευταία χρόνια, η χώρα αυτή εξακολουθούσε και σε ένα βαθμό εξακολουθεί να έχει έλλειψη state-of-the-art στρατιωτικής τεχνολογίας. Η ρωσική τεχνολογία αποτελούσε και αποτελεί το «ιερό δισκοπότηρο» για την Κίνα. Αυτό το ποιοτικό πλεονέκτημα της Μόσχας, το οποίο αρνήθηκαν επί πολλά χρόνια να παραχωρήσουν στην Κίνα οι ΗΠΑ, αυξάνει σημαντικά την θέση της Ρωσίας στις διμερείς σχέσεις των δυο χωρών και μειώνει το ποσοτικό πλεονέκτημα της Κίνας στην σύγκριση των στρατιωτικών τους προϋπολογισμών.
Μια άλλη σημαντική πτυχή στην στρατηγική ευθυγράμμιση των δυο χωρών αποτελεί η ποιότητα των πυρηνικών όπλων της Ρωσίας, η οποία είναι του ιδίου επιπέδου, ίσως και καλύτερη, από αυτή των ΗΠΑ. Είναι βέβαιο ότι οι Κινέζοι, των οποίων οι πυρηνικές δυνατότητες υστερούν από εκείνες των ΗΠΑ, δεν θα αισθανθούν άβολα κάτω από την ομπρέλα της ρωσικής πυρηνικής προστασίας. Μια εξ ίσου σημαντική πτυχή αποτελεί η πρόσφατη εμπορική συμφωνία ύψους 400 δισεκατομμυρίων δολλαρίων για εξαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων στην Κίνα, η οποία αποδεικνύει μια στρατηγική στροφή της Ρωσίας προς την Κίνα και ταυτόχρονα δεσμεύει τις δυο χώρες να εκπληρώσουν μια σειρά από αμοιβαίες υποχρεώσεις που αποτελούν έναν καλό οιωνό για τις μελλοντικές τους σχέσεις.
Το εμπόριο όπλων είναι ένας ακόμη παράγοντας αλληλεξάρτησης των δυο χωρών. Για την Κίνα η Ρωσία αποτελεί την κύρια πηγή προηγμένων στρατιωτικών εξοπλισμών. Τα προηγμένα ρωσικά όπλα αντιπροσωπεύουν το 60% του συνόλου των εισαγωγών στρατιωτικού υλικού της Κίνας, ενώ αντίστροφα τα κινεζικά στρατιωτικά υλικά αντιπροσωπεύουν το 11% των εισαγωγών της Ρωσίας.
Οι προαναφερθείσες στρατιωτικές και οικονομικές πτυχές της στρατηγικής ευθυγράμμισης Ρωσίας-Κίνας ενισχύουν τον βαθμό εμπιστοσύνης μεταξύ των και αυξάνουν κατακόρυφα την πιθανότητα μιας ευρύτερης στρατηγικής συμμαχίας. Οι συνθήκες είναι ώριμες και η μεταξύ των αλληλεπίδραση έχει ιστορία εκατοντάδων ετών, πολύ πριν οι ΗΠΑ εμφανιστούν στον παγκόσμιο χάρτη. Όσο μεγαλώνει η προσέγγιση των δυο αυτών δυνάμεων, ως απάντηση στην μονοπολική παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ, τόσο θα αυξάνει η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να τορπιλίσει αυτή την στρατηγική ευθυγράμμιση.
Η λογική προσέγγιση πάντως οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Ουάσιγκτον, η αμερικανοσιωνιστική αυτή μήτρα του χάους, δεν θα μπορέσει να αποτρέψει μια ολοκληρωμένη συμμαχία των δυο υπερδυνάμεων της Ευρασίας.
Γ. Λιναρδής
