Τι κάνει τόσο σημαντική την Ουκρανία; Γιατί μια ταχεία συγκέντρωση οπλικών συστημάτων σ’ αυτή τη χώρα απειλεί να διασαλεύσει ή ακόμα – σύμφωνα με κάποιες απόψεις – και να ακυρώσει την παγκόσμια – ήδη πολλαπλώς διασαλευθείσα – ειρήνη;
Η γεωπολιτική είναι πραγματισμός. Και ο πραγματισμός , προϋποθέτει πρωτίστως απλή και ανόθευτη λογική. Η γεωπολιτική δεν κάνει λάθη. Λάθη κάνουν οι ερμηνευτές και οι διαχειριστές τομέων της, πρωτίστως λόγω ιδιοτελών συμφερόντων ή τυφλού φανατισμού. Ας δοκιμάσουμε, λοιπόν, να δούμε λάθη, συνθήκες και να πιθανολογούμε εξελίξεις, βάσει του μοναδικού οργάνου απροκατάληπτης αντιλήψεως και κατανοήσεως πραγματικών συνθηκών. Ας δοκιμάσουμε ν’ αγγίξουμε τον κόσμο της λογικής και διαμέσου αυτής τη γεωπολιτική άποψη της εν εξελίξει κρίσεως.
ΕΝΔΟΟΥΚΡΑΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Η Ουκρανία δεν είναι εθνικό κράτος. Όπως δεν είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο και η Ισπανία. Το ουκρανικό μόρφωμα είναι “newly created entity” όπως το χαρακτήρισε ο Al. Dugin, γεωπολιτικός και σύμβουλος του Vlad. Putin. Δηλαδή, μια προσφάτως δημιουργηθείσα «εθνική» ολότητα, αποτέλεσμα της Σοβιετικής γραφειοκρατίας και των ενδοσοβιετικών ανταγωνισμών. Προεκτείνοντας τη σκέψη του, θα λέγαμε ότι το περίεργο δεν είναι η διάλυση της Ουκρανίας αλλά το γιατί ως τώρα υπήρξε ως ενιαίο κράτος.
Πέραν των ήδη πολλαπλώς αναφερθέντων εσωτερικών αντιφάσεων και ανταγωνισμών (ορθόδοξοι – καθολικοί, ρωσόφωνοι – ουκρανόφωνοι κ.λ.π), αξίζει να προσέξουμε τα γνήσια σοβιετικά κατάλοιπα διοίκησης της ουκρανικής κρατικής μηχανής. Πάμπλουτοι πολιτικοί (Γιανούκοβιτς – Τιμοσένκο), πλουτισθέντες με κάθε μέσο – προδήλως αμφισβητούμενης νομιμότητος – σε ένα κράτος με φτωχούς πολίτες, προκλητικά πλούσιο υπόκοσμο και αντιπαραγωγική οικονομία. Αν αυτό το μείγμα σας θυμίζει και Ελλάδα, δυστυχώς έχετε δίκιο.
Όπου όμως υπάρχει κρίση, υπάρχουν και ευκαιρίες. Και είναι πολύ προκλητική η ευκαιρία και η δυνατότητα εκμετάλλευσης ενός λαού, ο οποίος μπορεί ταυτόχρονα να χειραγωγηθεί αλλά και να εργαστεί έναντι χαμηλής αμοιβής στις επιχειρήσεις των «σωτήρων» του ΔΝΤ που ήδη σπεύδουν να δανειοδοτήσουν τη νέα ουκρανική κυβέρνηση.
Η Ουκρανία όμως έχει δύο άλλους τομείς άμεσου πλουτισμού αλλά και γεωπολιτικής ταυτόχρονα δύναμης και αδυναμίας. Ουκρανικό αέριο αλλά και ρωσικούς αγωγούς διέλευσης και απέραντες πεδιάδες.
Στον τομέα του αερίου, την τελευταία δεκαετία και ειδικότερα την τελευταία πενταετία έχει συντελεστεί μια πραγματική επανάσταση ελληνικής επινοήσεως και αμερικάνικης υλοποιήσεως. Μετά τις άοκνες, πάνω από 30ετία, έρευνες ενός ελληνοαμερικανού επιστήμονα, γόνου μεταναστών από την Αρκαδία, του George Phydias Mitchell, έχει γίνει εμπορικά δυνατή και οικονομικά προσοδοφόρα η εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου. Όπως πληροφορούμαστε, πρόκειται για εξόρυξη αερίου μετά το θρυμματισμό πετρωμάτων μέσω εκτόξευσης νερού με υπερύψηλη πίεση. Τα πετρώματα θρυμματιζόμενα απελευθερώνουν φυσικό αέριο (hydraulic fracturing – υδραυλική ρωγμάτωση) .
Ήδη εταιρίες του χώρου, ετοιμάζονται να εισβάλλουν στην Ουκρανία. Η δυνατότητα εξόρυξης αερίου από τα κατάλληλα πετρώματα (δεν είναι εφικτό σε κάθε είδος πετρώματος), απομακρύνει την εξάρτηση τόσο από έρευνες στα «ρωσικά» παράλια της Μαύρης Θάλασσας, όσο και γενικότερα φέρνει πιο κοντά το όνειρο της «απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο».
Σκοπίμως δεν αναφερόμαστε στα αναλυτικά στοιχεία περί διελεύσεως αγωγών καθώς και στην παρουσία του Nord Stream, εφόσον αυτά έχουν χιλιοειπωθεί. Σκοπός είναι μια γενικότερη γεωπολιτική θέαση.
Ο ΑΕΤΟΣ
Η απόπειρα Αμερικανικής εισβολής, δεν είναι νέα. Η Ουκρανία, ήταν η πρώτη χώρα που δοκίμασε την «πορτοκαλί επανάσταση» του Γιουσένκο και της Τιμοσένκο το 2004. Η διαφθορά, το φιλορωσικό κλίμα και οι ρωσικές προσπάθειες υπονόμευσης της φιλοδυτικής κυβέρνησης, έφεραν το Γιανούκοβιτς στην εξουσία μετά τις εκλογές. Η Αμερική χρειάζεται την Ουκρανία, ή έστω ένα μέρος της για μια σειρά από λόγους.
1. Η Ουκρανία είναι η «έξω Ρωσία». Η υποταγή στα Αμερικανικά συμφέροντα έστω του Δυτικού κομματιού της, είναι ένα ισχυρό καρφί στα Ρωσικά πλευρά, ένας μοχλός γεωπολιτικής πίεσης για υποχωρήσεις σε άλλα μέρη του πλανήτη.
2. Η Ουκρανία, θα πιεστεί ν’ αποτελέσει μαζί με την Πολωνία και τις Βαλτικές χώρες ένα ισχυρό αντιρωσικό μπλοκ το οποίο θα εξυπηρετεί δύο βασικούς σκοπούς.
α) Θα μπορεί να μπλοκάρει τον Βόρειο Αγωγό τροφοδοσίας με ρωσικό φυσικό αέριο της Γερμανίας και της Κεντρικής Ευρώπης, ο οποίος διέρχεται μέσω Βαλτικής.
β) Απομονώνει τελείως το ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, στον οποίο οι Ρώσοι έχουν κάποια από τα πλέον εξελιγμένα τεχνολογικά όπλα τους, πραγματικό φόβητρο για τους Δυτικούς και αποτελεί το πιο δυτικό στρατιωτικοποιημένο έδαφος της Ρωσικής επικράτειας ΑΝΑΜΕΣΑ στην Πολωνία και τη Λιθουανία.
Επικουρικά, η πρόσθεση της Ουκρανίας στην Ε.Ε αποδυναμώνει την επέκταση και οικονομική ενδυνάμωση της Ευρασιατικής Ένωσης, μιας οικονομικής και πολιτικής προσπάθειας του Putin για δημιουργία ενιαίας οικονομικής ζώνης μεταξύ συνιστωσών οικονομιών κρατών – μελών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ
Επειδή η γεωγραφία προστάζει, θα πρέπει στο σημείο αυτό ν’ αναφέρουμε τον εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα της Λευκορωσίας. Ίσως έχει προξενήσει εντύπωση η πλήρης απουσία του Μινσκ, σ’ ένα γεωπολιτικό παίγνιο όπου όλες οι γειτονικές της Ουκρανίας χώρες έχουν λόγο. Βοή από το Βερολίνο, τη Βαρσοβία, τις Βαλτικές Χώρες, το Βουκουρέστι.... πλήρης σιωπή από το Μινσκ.
Το καθεστώς Λουκασένκο (διότι περί καθεστώτος πρόκειται) ίσως αποτελεί το κρυφό παντοδύναμο γεωπολιτικό χαρτί του Putin. Αν το Καλίνιγκραντ αποτελεί το προχωρημένο φυλάκιο της Ρωσίας στη Δύση, η Λευκορωσία αποτελεί τον πολιορκητικό κριό της. Πλήρως υποταγμένη στη Μόσχα, η Λευκορωσία έχει συνδέσει την ύπαρξή της με τη Ρωσία. Τα πλέον εξελιγμένα ρωσικά όπλα, βρίσκονται στο έδαφός της, απέναντι ακριβώς από την Πολωνία, Βόρεια της Δυτικής Ουκρανίας. Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις είναι σε απόσταση αναπνοής από τις νατοϊκές στην Πολωνία, αν η Μόσχα και το Μινσκ δώσουν απλά εντολή. Χωρίς να υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες για το καθεστώς Λουκασένκο και την σαφώς αντιδημοκρατική του χροιά, αξίζει ν’ αναφέρουμε ότι αποτελεί προέκταση του ρωσικού πολιτικού, οικονομικού και στρατιωτικού βραχίονα. Και αυτή η σιωπή, λέει πολλά.
Βελισσάριος
Τέλος 1ου μέρους.
