Είναι ελάχιστοι αυτοί που είτε μέσω των ΜΜΕ είτε σε κάποια ομήγυρη φίλων δεν έχουν καταστεί αυτήκοοι μάρτυρες της ρητορικής ερώτησης και συνάμα απορίας:
«Επιτέλους τι πρέπει ακόμα να υποστεί ο Ελληνικός λαός για να αντιδράσει ενάντια σε αυτή τη λαίλαπα;». Συνήθως δε ακολουθεί και η «συνωμοσιολογικής» υφής ατάκα: «Τελικά μας ψεκάζουν». Είτε μας ψεκάζουν είτε όχι, το φαινόμενο της απάθειας και της κοινωνικής αποχαύνωσης είναι παρόν και θα αποπειραθούμε να καταδείξουμε την προέλευσή του μέσω των νόμων της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Στον άνθρωπο, όπως και σε όλα τα έμβια όντα, υπάρχουν δύο είδη ερεθισμάτων που λειτουργούν ανταγωνιστικά. Το ένα ενισχύει τη συμπεριφορά και συνδέεται με ένα αίσθημα ευχαρίστησης, ενώ το άλλο αναστέλλει τη συμπεριφορά και συνδέεται με ένα αίσθημα απέχθειας. Το δίπολο ευχαρίστηση - απέχθεια λειτουργεί ως ανταμοιβή - τιμωρία και προσφέρει μία ισορροπημένη συμπεριφορά αλληλένδετη με την επιβίωση του ανθρώπου και ταυτόχρονα την αποφυγή κινδύνων. Επί παραδείγματι, ο πρωτόγονος άνθρωπος με βάση τον μηχανισμό «ευχαρίστησης - απέχθειας» φρόντιζε να επιβάλλεται στις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετώπιζε σε οριακά ανεκτό βαθμό και να αναζητά την τροφή του ξοδεύοντας την ελάχιστη δυνατή ενέργεια. Ο μηχανισμός «ευχαρίστησης – απέχθειας» διέπεται από δύο χαρακτηριστικές ιδιότητες:
1. Η αισθητηριακή προσαρμογή. Δηλαδή το φαινόμενο που καταδεικνύει ότι κάθε συνδυασμός ερεθισμάτων που παρεμβαίνει στον άνθρωπο επαναληπτικά, χάνει βαθμιαία την αποτελεσματικότητά του. Επί παραδείγματι, η συνεχής απόλαυση των ανέσεων χωρίς διακοπή, βαθμιαία παύει να αποτελεί απόλαυση, αλλά μεταβάλλεται σε κάτι δεδομένο και αισθητηριακά ουδέτερο.
2. Η αδράνεια. Δηλαδή η παρατήρηση ότι τη στιγμή που η επενέργεια ισχυρών ερεθισμάτων που προκαλούν ένα δυσάρεστο αίσθημα σταματήσει, το σύστημα (ο άνθρωπος) δεν επανέρχεται άμεσα στην κατάσταση της αδιαφορίας, αλλά αφού πρώτα περάσει από μία κατάσταση ευχαρίστησης. Θυμηθείτε το ευχάριστο αίσθημα που ακολουθεί την παύση ενός ισχυρού και ενοχλητικού πονόδοντου. Αυτό ισχύει και αντιστρόφως.
Η αισθητηριακή προσαρμογή και η αδράνεια είναι οι βασικές αιτίες των εκφυλιστικών φαινομένων σε παρακμιακά περιβάλλοντα. Όταν το περιβάλλον δεν είναι ισορροπημένο, ιδιαίτερα σε περιόδους πολιτισμικής παρακμής, το δίπολο «ευχαρίστηση - απέχθεια» τείνει ολοκληρωτικά προς την ευχαρίστηση. Οι σοφοί του παρελθόντος είχαν κατανοήσει ότι όταν ο αγώνας του ανθρώπου για ευχαρίστηση και αποφυγή του κόπου ήταν υπερβολικά επιτυχημένος, δεν του έβγαινε σε καλό. Η συνεχής αναζήτηση της ευχαρίστησης οδηγούσε στην πλήρη εξασθένιση και στην ανικανότητα αντιμετώπισης δυσάρεστων καταστάσεων λόγω της ιδιότητας της αδράνειας. Οποιαδήποτε κατάσταση μη τερψιγενής, προκαλούσε έντονο συναίσθημα απέχθειας.
Για να αποφευχθούν τα συμπτώματα της αισθητηριακής προσαρμογής, οι άνθρωποι της παρακμής εφεύρισκαν πολύπλοκους συνδυασμούς ερεθισμάτων, και με τη συνεχή εναλλαγή τους εμπόδιζαν την τέρψη να αμβλυνθεί από τη συνήθεια. Η συνεχής προσπάθεια εναλλαγής ερεθισμάτων οδηγούσε πάντοτε στο φαινόμενο της διαστροφής. Όταν αυτή η συνεχής εναλλαγή τελείωνε, επικρατούσε η αποχαύνωση. Και τα δύο αυτά φαινόμενα είναι σχεδόν εξ’ ίσου καταστροφικά για τον οποιονδήποτε πολιτισμό. Ο Κόνραντ Λόρεντζ από τη δεκαετία του ’70 προειδοποιεί: «Έχουμε πάψει να αντιλαμβανόμαστε πόσο έχουμε γίνει εξαρτημένοι από τις σύγχρονες ανέσεις, γιατί τις θεωρούμε πλέον σαν κάτι το αυτονόητο. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει καταστεί υπερευαίσθητος απέναντι σε κάθε δυσμενή κατάσταση, ενώ η ικανότητα της απόλαυσής του αμβλύνεται συνεχώς». Ύστερα από αυτές τις διαπιστώσεις βρισκόμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε τις δυνατότητες αντίδρασης των νεοελλήνων έναντι των εξωτερικών προκλήσεων.
Η εικοσαετία της δανεικής υλικής ευδαιμονίας λειτούργησε καταλυτικά προσφέροντας άμεση ικανοποίηση κάθε υποβόσκουσας επιθυμίας, αδυνατίζοντας τη θέληση. Εύκολος δανεισμός, ευκολίες πληρωμής, εύκολη διασκέδαση, αφθονία υλικών αγαθών σε συνδυασμό με την υλιστική και ευδαιμονιστική προπαγάνδα, όχι μόνο διέλυσε οικονομικά τη χώρα αλλά κύρια μετέτρεψε τον ελληνικό λαό σε μία αποχαυνωμένη αγέλη, ανίκανη να αντιδράσει στην ολοκληρωτική επίθεση που είχε ήδη σχεδιαστεί. Παρακμιακά υποκείμενα ολοφύρονται με κροκοδείλια δάκρυα για τις 4000 αυτοκτονίες νεοελλήνων, γνωρίζοντας ότι η εικοσαετία της ψεύτικης ευδαιμονίας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Καταλογίζουν την ευθύνη στα μνημόνια και την «μερκελική ευρώπη». Εθελούσια κοντόφθαλμοι και υποκριτές δείχνουν το αποτέλεσμα του εγκλήματος και καλύπτουν τους εγκληματίες. Το «κακό» δεν ανέκυψε τώρα, αλλά εξετράφη κατά τη διάρκεια της «ωραίας εποχής» όπου κανείς από τους χιλιάδες σημερινούς δοκησίσοφους δεν προέβλεψε και δεν προειδοποίησε, πέραν των «τρελών και κακών εθνικιστών».
Η οικονομική ιστορία του νεώτερου ελληνικού κράτους είναι μία ιστορία πτωχεύσεων. Όμως ποτέ δεν παρατηρήθηκαν αυτοκτονίες πέραν των παθολογικών καταστάσεων. Οι άνθρωποι είχαν τις φυσικές και ψυχικές δυνάμεις να αντιμετωπίσουν και να επιβληθούν στις δυσμενείς προκλήσεις. Η ρίζα του κακού δεν είναι τα μνημόνια, αλλά η αρρώστια που μπολιάστηκε στον ελληνικό λαό και τον μετέτρεψε σε αδύναμη και αποχαυνωμένη αγέλη. Ο ελληνικός λαός στην κατάσταση που βρίσκεται, θα υποστεί πολύ περισσότερα χωρίς να αντιδράσει, προκειμένου να αποφύγει το φόβο της αντιμετώπισης μίας νέας «δυσμενούς» κατάστασης. Αυτή είναι η αλήθεια. Επειδή οι αλήθειες αντιμετωπίζονται με αλήθειες, εξακοντίζοντας την απόλυτη κοινωνική μας πρόκληση απαντούμε: Όποιος θέλει να απελευθερωθεί, ας απελευθερωθεί πρώτα από τις αδυναμίες του. Να ασκήσει τη θέλησή του και να προετοιμαστεί για κοινωνικοπολιτικό πόλεμο. Να μετατραπεί σε πολίτη - οπλίτη και να στοιχηθεί στις φάλαγγες του Λαϊκού Εθνικιστικού Κινήματος. Να αποχαιρετήσει για πάντα την αναζήτηση για παρακμιακή ευχαρίστηση και να αναβαπτισθεί από την υπέροχη θεία σπίθα της χαράς του ήρωα - πολεμιστή.
Θεόδωρος Κουδούνας
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής
